مراقبت های بارداری

مراقبت های بارداری

بارداری ، تمامی اعضا و ارگان های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد ؛ بنابراین حفظ سلامت مادر و سازگاری و تطابق مناسب وی با شرایط بارداری از مسائلی است که در دوران حاملگی در در درجه اول اهمیت قرار دارد.
از این رو خانم هایی که تصمیم به بارداری دارند چنانچه از شرایطی برخوردارند که ممکن است بر روی خودشان یا جنین شان اثر گذار باشد می بایست قبل از بارداری، نسبت به اصلاح آن شرایط اقدام کنند تا بتوانند بارداری ایمنی داشته باشند.
با شروع بارداری ، مراقبت های مربوط به آن نیز آغاز می گردد.

حاملگی

به طور کلی حاملگی به دو دسته تقسیم می شود :

حاملگی پرخطر : در بارداری های پرخطر ، مادر باید تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد.
حاملگی کم خطر : بارداری کم خطر زمانی محقق خواهد شد که در سن و شرایط مناسب رخ دهد.

قبل از بارداری

کلیه خانم هایی درصدد اقدام به بارداری هستند باید از ۳ ماه قبل از حاملگی حتما با پزشک متخصص زنان و زایمان ، مشاوره داشته باشند.
بانوان در این جلسه باید در صورتی که داروی خاصی مصرف می کنند یا بیماری بخصوصی دارند پزشک خود را آگاه نمایند تا بدین ترتیب تحت معاینه کلی قرار گرفته و در صورت لزوم آزمایشات مخصوصی برای آن ها تجویز گردد.
از آن جا که در دوران بارداری بیماریهای دهان و دندان میتواند تاثیرات منفی بر وی سلامت جنین بگذارد،مثلا باعث زایمان زودرس شود، توصیه می شود قبل از بارداری ، مشکلات دهان و دندان به طور کامل برطرف شود . مصرف قرص اسیدفولیک از حداقل سه ماه قبل از شروع بارداری آغاز شود.

علائم و نشانه های بارداری

باداری طی هر ماه از دوران بارداری ، نشانه هایی به همراه دارد که به طور کلی عبارتند از :
سستی و بی حالی
خواب آلودگی
خانم های باردار با علائم فوق در هفته ششم حاملگی مواجه خواهند بود.
حالت تهوع و استفراغ
که در برخی افراد شیوع بیشتری دارد و گاها تا هفته شانزدهم بارداری ، استمرار دارد.
در صورتی که علائم مذکور تشدید شده و تداوم یابد ، الزام مراجعه به پزشک متخصص و مصرف دارو تحت نظر ایشان ضرورت خواهد یافت.
لازم به ذکر است که در بعضی موارد پزشک متخصص زنان ممکن است جهت رفع این علائم ، رژیم غذایی فرد را تغییر دهد.

وزن ‌گیری در دوران بارداری

بانوانی که قبل از بارداری دچار اضافه وزن می باشند باید از نظر وزن گیری در دوران حاملگی ، تحت کنترل قرار گیرند،زیرا رژیم غذایی در دوران بارداری میتواند به جنین اسیب برساند،و همچنین وزن بالا در بارداری باعث بالارفتن عوارضی چون دیابت و فشارخون بارداری و سخت شدن زایمان و… میشود.
به عنوان مثال ؛ خانمی که وزن او در محدوده ۹۰ – ۹۵ کیلوگرم می باشد ، در دوران بارداری تنها مجاز به افزایش وزنی معادل ۶_۷ کیلوگرم خواهد بود ، اما خانمی که دارای وزن ۶۰ کیلوگرم است مجاز خواهد بود تا ۱۰ کیلوگرم ، وزن اضافه کند ، اما خانم های با وزن بسیار پایین ؛ به طور مثال ۴۰ کیلوگرم می توانند در دوران بارداری ، بیش از ۱۱ کیلوگرم وزن گیری کنند.

تغذیه مادر در دوران بارداری

تغیه مادر در دروان بارداری باید سرشار از تمام مواد مغذی بوده و افزون بر سالم بودن ، دارای تنوع بوده و مقوی نیز باشد.
به طور مثال ؛ یک خانم باردار باید در طول دوران حاملگی خود از لبنیات به میزان ۴ الی ۵ واحد به صورت روزانه استفاده کند ، مصرف روزانه میوه نیز به تعداد ۳ الی ۵ واحد بسیار مورد اهمیت می باشد.
مرغ یا گوشتی که به طور کامل پخته شده ، مواد غذایی حاوی نشاسته و همینطور سبزیجات نیز باید به میزان لازم در دوران بارداری مصرف گردد.
در صورت عدم مشکل میتوان اولین سونو را به بعد ۱۱ هفته به تاخیر انداخت و اولین سونو ،سونو به منظور غربالگری باشد ولی غالبا به علت کنجکاوی مادران و همچنین پزشکان اولین سونوگرافی در حامله بدون مشکل حدودا تاهفته ۷ یا ۸ بارداری که قلب جنین نیز تا ان هنگام شروع به تپیدن میکند به تاخیر انداخته میشود.

هدف از انجام سونوگرافی در دوران بارداری

حصول اطمینان از وضعیت قرارگیری جنین در داخل رحم
ضربان قلب منظم جنین
تعیین تک قلو یا چند قلو بودن جنین
غربالگری در دوران بارداری
به منظور کنترل بیشتر جنین و بررسی سلامت جنین در سه ماهه سوم است.
به عنوان مثال جهت بررسی جنین از منظر ابتلا به اختلالات کروموزومی و سندروم داون ،در هفته ۱۱ الی ۱۶ بارداری باید غربالگری انجام گرفته که یکی از معیارهایی که با امکان ابتلا به این سندرم ارتباط دارد اندازه گیری ضخامت پشت گردن جنین است ودر صورت زیاد بودن ضخامت پشت گردن جنین ، احتمال ابتلا به سندروم داون نیز افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که توام باسونوگرافی غربالگری ، آزمایش خون نیز درخواست می ‌شود و چنانچه پاسخ تست غربالگری در آزمایش خون ، مشکوک باشد ، متخصص زنان آزمایش های پیشرفته‌ تری تجویز نماید.(در مقاله مربوط به غربالگری این مقوله بیشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت)
شایان توجه است که بر روی مادر باردار ، تست غربالگری دیابت نیز انجام می‌ شود تا در صورت ابتلای مادر به دیابت بارداری ، این مسئله تشخیص داده شده و با قرارگیری تحت نظر پزشک متخصص و رعایت دستورالعمل های ایشان در برنامه غذایی بتوان آن را کنترل نمود.

نکات ضروری درباره زنان باردار شاغل

بانوانی که در رده مناسب سنی یعنی ۲۵ الی ۳۵ سال بارداری تک قلو دارند با موارد زیر مواجه نخواهند بود :
فشار بالا و دیابت
سابقه زایمان زودرس
پایین بودن جفت
این دسته از بانوان در صورتی که شغل راحت و سبکی داشته باشند ، می توانند بدون نگرانی تا چند روز پیش از زایمان کار کنند.
این مسئله در مورد خانم هایی که شغل هایی پر تنش دارند و باید ساعت های طولانی بایستند صدق نمی کند ، چرا که در این موارد احتمال زایمان زودرس به خصوص طی سه ماهه سوم بارداری وجود خواهد داشت.
به طور کلی ، خانم های باردار باید تا ماه هفتم هر ماه یکبار توسط پزشک متخصص مورد معاینه و بررسی قرار گیرند.
بعد از ماه هفتم و تا پایان بارداری ؛ یعنی تا ۳۷ هفته، زمان چکاپ و بررسی به دو هفته یک بار و پس از ۳۷ به ویزیت هفتگی کاهش می یابد.